كراس بايت هاي با منشاء دنداني فقط به علت جابجايي دندان‌ها رخ مي‌دهند. آن ها اغلب فقط برخي از دندان ها را در يك منطقه از قوس تحت تأثير قرار مي‌دهند. كراس بايت يكطرفه خلفي اغلب به علت جابجايي دنداني رخ مي‌دهد ولي همچنين ممكن است به علت آسيمتري اسكلتال فک بالا يا پایین باشد. تصحيح كراس بايت دندانی در دوره دندانی مختلط به علت حذف شیفت فانكشنال و جلوگیری از سايش دندان‌هاي دائمي رويش يافته و احتمالاً آسيمتري دنتوالوئولار مهم است و نيز با افزايش محيط قوس فضاي بيشتري را براي دندان هاي دائمي فراهم مي‌كند.
تصحيح كراس بايت هاي خلفي دو طرفه مي‌تواند توسط دستگاه هاي متعددي از جمله Split Plate، W- arch و يا Quad Helix انجام پذيرد كه به علت طرح دستگاه (شكاف پيچ در وسط كام در Split Plate و بازوهاي قرنيه W- arch) و فعال سازي متقارن، تقريباً به يك ميزان در دو سمت چپ و راست قوس گسترش عرضي ايجاد مي‌كنند. اما بعضي كودكان به علت تنگي يكطرفه قوس فک بالا كراس بايت يكطرفه واقعي دارند. در اين موارد درمان ايده‌آل حركت دادن دندان ها فقط در سمت تنگي يا به عبارتي گسترش غيرقرينه است. اين هدف با استفاده از دستگاه هايي كه اكسپنشن غيرقرينه انجام مي‌دهند مانند W-arch و يا Quad Helix با بازوهاي نابرابر و دستگاه Split Plate با سگمنت هاي آكريلي غيرقرينه قابل دستيابي است. اثر اين دستگاه ها قرار دادن دندان هاي بيشتر در برابر تعداد دندان هاي كمتر و در نتيجه حركت ناقرينه است. مثلاً در دستگاه Split Plate برش سگمنت هاي آكريلي به گونه‌اي است كه خط برش محدود به ناحيه داراي تنگي بوده و پيچ به دندان‌هاي واقع در سمت تنگي نزديكتر است و مابقي نواحي در سمت سالم به عنوان تكيه‌گاه عمل مي‌كنند. بدين ترتيب نيروي پيچ يا فنر در ناحيه داراي مشكل متمركز شده و اين دندان ها نيروي بيشتري دريافت كرده و حركت بيشتري خواهند نمود. اما موفقيت اين دستگاه وابسته به كيفيت اجزاء گير آن و ميزان همكاري بيمار است. در W-arch ناقرينه هم در سمتي كه بايد گسترش بيشتري يابد تعداد دندان هاي كمتري در برابر سيم لينگوالي قرار مي‌گيرند.
Proffit WR, Fields HW, Sarver Contemporary orthodontics. St DM. Louis: Mosby; 2013.
1.Castaner- Piero A. Interceptive orthodontics: the need for early diagnosis and treatment of posterior crossbites. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2006; 11: 210-214. 2. Toroglu Ms, Uzel E. Asymmetric Maxillary expansion (AMEX) appliance for treatment of true unilateral posterior Crossbite. Am J of orthod & Dentofac orthop. 2002; 122(2(: 164-173.